Samenvatting - Het vierde evangelie is niet geschreven door de apostel Johannes, maar door aanhangers van Jezus' vriend en discipel Lazarus. Hij was de "discipel die Jezus lief had". Vandaar de titel van dit boek: Het Evangelie uit het Leerhuis van Lazarus.

Het leerhuis van Lazarus was zeer verwant aan de joodse beweging van de Essenen, waarover we nauwkeurig geïnformeerd zijn sinds de ontdekking van de Dode-Zeerollen bij Qoemran. Deze beweging bestond vooral uit priesters die een problematische verhouding hadden met de offerdienst en het tempelbestuur in Jeruzalem.

Ook Lazarus was een priester en ook in het vierde evangelie is de verhouding tot de offerdienst en het tempelbestuur het centrale probleem. Vooral toen de tempel in 70 CJ verwoest was en de offerdienst beëindigd, werd in het Jodendom alom de vraag gesteld: wat nu?

In de levenswijze van Jezus heeft het leerhuis van Lazarus een alternatief voor de verdwenen offerdienst gezien. Het voorbeeld van de lijdende rechtvaardige ("het lam van God") brengt de Tora-getrouwe mens dichter tot de Eeuwige, wat voorheen het doel van de offerdienst was. Jezus' voorbeeld navolgen kan de offerdienst vervangen in een tijd zonder tempel in Jeuzalem.

Dit boek is in de eerste plaats geschreven voor gewone gemeenteleden die geïnteresseerd zijn in de joodse achtergronden van de evangeliën. Het is goed bruikbaar voor zowel leerhuizen als persoonlijke studie. Ook theologen zullen in dit boek veel vinden dat waardevol is voor het uitoefenen van hun vak.

Inhoudsopgave
Voorwoord door prof.dr. C.J. den Heyer en dr. Willem Zuidema;
1. Het midrasj-karakter van de evangeliën;
2. Het vierde evangelie is een heel ander evangelie;
3. Verwantschap met de synoptici;
4. Tekst en compositie van het vierde evangelie;
5. De schrijver van het vierde evangelie volgens de kerkelijke traditie;
6. De apostel Johannes en het vierde evangelie;
7. De 'discipel die Jezus liefhad';
8. De rol van Lazarus;
9. Lazarus en de onbekende discipelen;
10. Martha en Maria;
11. De polemiek tegen Petrus;
12. Judea en Galilea ;
13. Plaatsen in Judea;
14. Plaatsen in Galilea;
15. Het vierde evangelie als familie-evangelie;
16. Johannes de Doper en zijn leerlingen;
17. Johannes de Doper en het toenmalige Jodendom;
18. Johannes de Doper en de Essenen I;
19. Johannes de Doper en de Essenen II;
20. Taal en gedachtengoed van de Essenen;
21. Het karakter van de Esseense gemeenschap;
22. Het karakter van de Esseense leer;
23. Het vierde evangelie en de Farizeeën I;
24. Het vierde evangelie en de Farizeeën II;
25. Joden en Judeeërs;
26. De priesterlijke herkomst van het vierde evangelie;
27. De tempel en de offerdienst;
28. Het vierde evangelie als Exodus-midrasj;
29. De proloog;
30. Enkele aspecten van het onderzoek nader beschouwd;
Literatuur.

Publicatiegeschiedenis
Dit boek verscheen in 1996 bij Uitgeverij Ten Have, Baarn (ISBN: 90 259 4666 6). Deze uitgave is nog altijd verkrijgbaar bij Internetboekhandel Folianti.

Voor recensies van dit boek klik hier.